TTK ve TDK neydi aslında? - Tarih
Atatürk, 15 Nisan 1931 yılında Türk ve Türkiye’nin tarihini araştırmak, yaymak halkı bu konuda bilgilendirmek, tarih bilinç yaratmak, yurt dışında Türkler hakkında yazılan -pek çok kitapta -“barbar” kelimesini kullanıp istilacı, yağmacı olarak nitelendirilmesinin önüne geçmek için Türk Tarih Kurumu’nu kurmuştur. Türk dili üzerinde araştırmalar yapma, dilin güncel sorunlarına çözüm bulmak, dili korumak ve geliştirmek için de 12 Temmuz 1932 yılında Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ni kurmuştur.
Atatürk bu kurumlar dernek olarak kurmuş ve bu iki özel kurumun, devletten medet ummasın, devleti yönetenlerin siyasetine bulaşmasın diye mirasının bir kısmını bırakmıştı; İş Bankası’ndaki payları onların hiçbir siyasetin güdümüne girmesin, özgürce araştırmalarını, çalışmalarını sürdürmeleri için vardı. Fakat takvimler 17 Ağustos 1983’ü gösterdiğinde yani 12 Eylül döneminde, Resmî gazetede bu iki kurumun tüzelkişiliği kaldırılmış, yeni kurulan Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’na bağlanmıştı; Cumhurbaşkanının gözetiminde Başbakanlığa bağlı birer devlet dairesi haline getirilir. Bu kurumlarda çalışan bilim insanları ise memur statüsüne getirilir. Artık TTK ve TDK devletin sıkı denetimi ve kontrolü altına girecek.
Günümüze kadar gelen süreçte durum giderek kötüleşecekti; yasa tasarıları ile bu iki kurum bağımsızlıklarını tamamen kaybetti, İş Bankası’nda bulunan hisselerin karlarını alamayacak duruma getirildi, CHP ile ödemeler konusunda sıkıntılar çıkar, başkan ve başkan yardımcılarının ömürlerinin sonuna kadar makamlarda kalmalarını sağlayacak hükümler getirilir…
Türkiye yakın tarihinin hem Başbakanı hem de Cumhurbaşkanı olan Süleyman Demirel iki kurumun devletleştirilmesini söyle değerlendirmişti: Onlar normal zamanın tasarrufları değildir. Kapalı rejimlerde yapılmış olan tasarruflar tartışılmalıdır. Ben tartışılmadan yapılan tasarrufların tümüne karşıyım!
Kenan Evren bir gün Çankaya Köşkü’nde yazar ve sanatçıları davet etmiştir. Bunlardan biri Yaşar Kemal idi. Yaşar Kemal şunları söylemişti: Ben Türk Dil Kurumu’nu kapatmış olanların elini sıkmam.
Comments